Van het gas af gaan betekent dat je je woning niet meer verwarmt of kookt met aardgas, maar met een duurzamer alternatief. Dit kan bijvoorbeeld elektriciteit, groen gas, stadswarmte of waterstof zijn. Er zijn verschillende redenen om van het gas af te gaan, zoals het verbeteren van je wooncomfort, het besparen op je energierekening, het verhogen van de waarde van je huis en het verminderen van je CO2-uitstoot. In dit artikel leggen we uit wat de voordelen, kosten, subsidies en mogelijkheden zijn om van het gas af te gaan.
Wat zijn redenen om van het gas af te gaan?
Er zijn verschillende redenen om van het gas af te gaan, afhankelijk van je persoonlijke situatie en motivatie. Hieronder bespreken we vijf veelvoorkomende redenen:
1. Je gaat je huis laten verbouwen
Als je je huis gaat verbouwen, kun je overwegen om meteen ook van het gas af te gaan. Dit kan je namelijk veel geld en gedoe besparen op de lange termijn. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een elektrische kookplaat in plaats van een gasfornuis, of voor een warmtepomp in plaats van een cv-ketel. Zo kun je je gasleidingen en -aansluiting verwijderen en hoef je geen onderhoudskosten meer te betalen voor je gastoestellen. Bovendien kun je profiteren van subsidies en leningen die beschikbaar zijn voor duurzame verbouwingen.
2. Je gaat je huis laten renoveren
Als je je huis gaat renoveren, kun je ook kiezen voor een duurzame make-over. Door je huis goed te isoleren en te ventileren, kun je namelijk veel energie besparen en je wooncomfort verhogen. Je hebt dan minder verwarming nodig en kunt dus makkelijker overstappen op een alternatief voor aardgas. Daarnaast kun je ook zonnepanelen of een zonneboiler installeren om zelf groene stroom of warm water op te wekken. Zo kun je je energierekening verlagen en zelfs geld verdienen door stroom terug te leveren aan het net.
3. Je wil bijdragen aan een beter milieu
Als je wil bijdragen aan een beter milieu, is van het gas af gaan een goede manier om je CO2-uitstoot te verminderen. Aardgas is namelijk een fossiele brandstof die bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Door over te stappen op een duurzamer alternatief, zoals elektriciteit uit hernieuwbare bronnen, groen gas uit biomassa, stadswarmte uit restwarmte of waterstof uit elektrolyse, kun je de CO2-uitstoot van je woning aanzienlijk verlagen. Zo help je mee aan de energietransitie en de klimaatdoelstellingen van Nederland en de Europese Unie.
4. Je CV-ketel moet vervangen worden
Als je CV-ketel aan vervanging toe is, kun je overwegen om in plaats daarvan een duurzamer verwarmingssysteem aan te schaffen. Een CV-ketel gaat gemiddeld zo’n 15 jaar mee en kost zo’n 1500 tot 2000 euro.
Een energiezuinige CV ketel daarentegen kan wel 25 jaar meegaan en kost zo’n 4000 tot 8000 euro. Hoewel een warmtepomp duurder is in de aanschaf, kun je op de lange termijn geld besparen door minder energie te verbruiken en gebruik te maken van subsidies en leningen. Bovendien verhoog je de waarde van je huis door een duurzaam verwarmingssysteem te installeren.
5. Je wil rendement maken op je spaargeld
Als je geld over hebt op je spaarrekening, kun je dat beter investeren in je huis dan laten staan op de bank. De rente op spaargeld is namelijk historisch laag en soms zelfs negatief. Door je huis te verduurzamen en van het gas af te gaan, kun je een veel hoger rendement behalen. Je bespaart namelijk op je energiekosten, je verhoogt de waarde van je huis en je kunt profiteren van fiscale voordelen. Volgens de Consumentenbond kan het rendement op een duurzame investering in je huis oplopen tot wel 12%. Dat is veel meer dan de rente op een spaarrekening of een obligatie.
Wat zijn de kosten en subsidies om van het gas af te gaan?
Van het gas af gaan is een investering die zich op de lange termijn kan terugverdienen. De kosten hangen af van de grootte, het type en de isolatiegraad van je woning, het alternatief dat je kiest voor aardgas en de subsidies en leningen waar je gebruik van maakt. Hieronder geven we een overzicht van de gemiddelde kosten, terugverdientijd en subsidies voor van het gas af gaan.
Gemiddelde kosten en terugverdientijd
De volgende tabel geeft een indicatie van de gemiddelde kosten en terugverdientijd voor verschillende alternatieven voor aardgas, uitgaande van een gemiddelde eengezinswoning met een gasverbruik van 1500 m3 per jaar. De kosten zijn inclusief installatie en btw, maar exclusief subsidies en leningen. De terugverdientijd is gebaseerd op de besparing op de energierekening ten opzichte van aardgas.
| Alternatief | Kosten | Terugverdientijd |
|---|---|---|
| Volledig elektrisch met warmtepomp | € 15.000 – € 25.000 | 10 – 20 jaar |
| Groen gas | € 0 – € 500 | N.v.t. |
| Stadswarmte | € 2.000 – € 6.000 | N.v.t. |
| Waterstof | € 500 – € 1.500 | N.v.t. |
Subsidies voor van het gas af gaan
Om de kosten voor van het gas af gaan te verlagen, kun je gebruik maken van verschillende subsidies en leningen die beschikbaar zijn voor duurzame maatregelen. De belangrijkste zijn:
- De Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE): deze subsidie is bedoeld voor particulieren en zakelijke gebruikers die investeren in een warmtepomp, zonneboiler, pelletkachel of biomassaketel. De hoogte van de subsidie hangt af van het type en vermogen van het apparaat. In 2023 bedraagt de subsidie voor een warmtepomp tussen de € 500 en € 2.500.
- De Subsidie energiebesparing eigen huis (SEEH): deze subsidie is bedoeld voor eigenaar-bewoners en Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) die minimaal twee isolatiemaatregelen nemen, zoals dak-, vloer-, gevel- of glasisolatie. De hoogte van de subsidie hangt af van het type en oppervlakte van de isolatiemaatregel. In 2023 bedraagt de subsidie voor eigenaar-bewoners ongeveer 20% van de kosten, met een maximum van € 10.000.
- De Energiebespaarlening: deze lening is bedoeld voor particulieren en VvE’s die willen investeren in energiebesparende maatregelen, zoals isolatie, zonnepanelen, warmtepompen of groene daken. De lening heeft een gunstige rente (vanaf 1,5%) en een looptijd van maximaal 15 jaar. Het maximale leenbedrag is € 25.000 voor particulieren en € 5 miljoen voor VvE’s.
Is volledig van het gas af gaan financieel haalbaar?
Volledig van het gas af gaan is een financiële uitdaging, maar niet onmogelijk. Het hangt af van je persoonlijke situatie, je wensen en je mogelijkheden. Je kunt de kosten verlagen door gebruik te maken van subsidies, leningen, collectieve inkoopacties of lokale initiatieven. Je kunt ook de baten verhogen door energie te besparen, zelf energie op te wekken of energie terug te leveren. Bovendien kun je rekenen op een hogere woningwaarde, een beter energielabel en een lager energieverbruik. Het is verstandig om een maatwerkadvies aan te vragen bij een onafhankelijke energieadviseur om te bepalen wat de beste optie is voor jouw woning en budget.
Welke alternatieven zijn er voor aardgas?
Er zijn verschillende alternatieven voor aardgas, die elk hun eigen voor- en nadelen hebben. Hieronder bespreken we vier mogelijke opties:
1. Volledig elektrisch
Volledig elektrisch betekent dat je je woning verwarmt en kookt met elektriciteit, bijvoorbeeld met een warmtepomp, een elektrische boiler, een inductiekookplaat of een elektrische oven. Dit is een duurzame optie als je elektriciteit afkomstig is uit hernieuwbare bronnen, zoals zon, wind of water. Je kunt ook zelf groene stroom opwekken met zonnepanelen of een windmolen. Het voordeel van volledig elektrisch is dat je geen gasaansluiting meer nodig hebt en dus geen vastrecht of transportkosten meer betaalt. Het nadeel is dat je elektriciteitsverbruik zal stijgen en dat je mogelijk je meterkast, leidingen en radiatoren moet aanpassen of vervangen.
2. Groen gas, in plaats van aardgas
Groen gas is gas dat wordt geproduceerd uit biomassa, zoals mest, gft-afval of houtsnippers. Het heeft dezelfde eigenschappen als aardgas, maar is klimaatneutraal omdat het geen extra CO2 uitstoot. Groen gas wordt ingevoed in het bestaande gasnetwerk en kan dus gebruikt worden met je bestaande gastoestellen. Het voordeel van groen gas is dat je geen grote aanpassingen hoeft te doen aan je woning en dat je gebruik kunt maken van de bestaande gasinfrastructuur. Het nadeel is dat groen gas nog schaars en duur is en dat het niet overal beschikbaar is.
3. Stadswarmte, of warmtenetten
Stadswarmte is warm water dat wordt geleverd via een netwerk van leidingen onder de grond. Het warme water wordt opgewekt uit restwarmte van bijvoorbeeld industrie, afvalverbranding of geothermie. Het warme water wordt gebruikt voor verwarming en warm tapwater in woningen en gebouwen. Het voordeel van stadswarmte is dat je geen eigen verwarmingssysteem meer nodig hebt en dat je geen CO2 uitstoot door gasverbranding. Het nadeel is dat je afhankelijk bent van de leverancier van de stadswarmte en dat je geen invloed hebt op de prijs of de kwaliteit van de warmte.
4. Waterstof
Waterstof is een gas dat wordt gemaakt door water te splitsen in zuurstof en waterstof met behulp van elektriciteit. Als de elektriciteit afkomstig is uit hernieuwbare bronnen, zoals zon, wind of water, dan is waterstof een duurzame brandstof die geen CO2 uitstoot bij verbranding. Waterstof kan gebruikt worden voor verwarming en koken met speciale waterstofketels of -fornuizen. Het kan ook ingevoed worden in het bestaande gasnetwerk, mits het voldoet aan bepaalde eisen. Het voordeel van waterstof is dat het veel potentie heeft als schone energiedrager en dat het gebruik kan maken van de bestaande gasinfrastructuur. Het nadeel is dat waterstof nog in de experimentele fase is en dat het veel energie kost om te produceren en te transporteren.
Hoe kun je van het gas af?
Van het gas af gaan is een proces dat verschillende stappen en maatregelen vereist. Het is niet iets dat je van de ene op de andere dag kunt doen. Het hangt af van je persoonlijke situatie, je wensen en je mogelijkheden. Hieronder geven we antwoord op enkele veelgestelde vragen over hoe je van het gas af kunt gaan.
Kan ik van het gas af met een inductie CV ketel?
Een inductie CV ketel is een verwarmingssysteem dat werkt op elektriciteit in plaats van gas. Het bestaat uit een elektrische boiler die water verwarmt met behulp van een elektromagnetisch veld. Het warme water wordt vervolgens via leidingen naar de radiatoren of de vloerverwarming gestuurd.
Een inductie CV ketel is een mogelijke optie om van het gas af te gaan, mits je woning goed geïsoleerd is en je voldoende elektriciteitscapaciteit hebt. Het voordeel van een inductie CV ketel is dat het geen CO2 uitstoot, geen onderhoud nodig heeft en geen geluid maakt. Het nadeel is dat het veel elektriciteit verbruikt en dat het duur is in de aanschaf.
Kan ik helemaal van het gas af door goed te isoleren?
Goed isoleren is een belangrijke stap om van het gas af te gaan, maar niet voldoende. Door je woning goed te isoleren, kun je namelijk veel energie besparen en je wooncomfort verhogen. Je hebt dan minder verwarming nodig en kunt dus makkelijker overstappen op een alternatief voor aardgas.
Echter, je hebt nog steeds warm water nodig voor bijvoorbeeld douchen of afwassen. Daarvoor heb je nog steeds een verwarmingssysteem nodig, zoals een warmtepomp, een zonneboiler of een elektrische boiler. Bovendien heb je ook nog steeds een kooktoestel nodig, zoals een inductiekookplaat of een elektrische oven. Om helemaal van het gas af te gaan, moet je dus ook deze toestellen vervangen of aanpassen.
Isoleer je dak
Je dak isoleren is een effectieve manier om warmteverlies te voorkomen en je energierekening te verlagen. Warmte stijgt namelijk op en kan via het dak ontsnappen als het niet goed geïsoleerd is. Door je dak te isoleren, kun je tot wel 30% besparen op je stookkosten.
Je kunt je dak op verschillende manieren isoleren, afhankelijk van het type dak dat je hebt. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor isolatieplaten, isolatiedekens, isolatieschuim of isolatieparels. De kosten voor dakisolatie hangen af van het materiaal, de oppervlakte en de moeilijkheidsgraad van de klus. Gemiddeld kost dakisolatie zo’n € 30 tot € 60 per m2.
Isoleer je vloeren
Je vloeren isoleren is een goede manier om koude voeten te voorkomen en je wooncomfort te verbeteren. Koude lucht zakt namelijk naar beneden en kan via de vloer binnendringen als het niet goed geïsoleerd is.
Door je vloeren te isoleren, kun je tot wel 15% besparen op je stookkosten. Je kunt je vloeren op verschillende manieren isoleren, afhankelijk van het type vloer dat je hebt. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor isolatieplaten, isolatiedekens, isolatieschuim of isolatieparels. De kosten voor vloerisolatie hangen af van het materiaal, de oppervlakte en de moeilijkheidsgraad van de klus. Gemiddeld kost vloerisolatie zo’n € 20 tot € 40 per m2.
Isoleer je muren
Je muren isoleren is een slimme manier om warmteverlies te beperken en je energierekening te verlagen. Warmte kan namelijk via de muren ontsnappen als ze niet goed geïsoleerd zijn. Door je muren te isoleren, kun je tot wel 25% besparen op je stookkosten.
Je kunt je muren op verschillende manieren isoleren, afhankelijk van het type muur dat je hebt. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor spouwmuurisolatie, binnenmuurisolatie of buitenmuurisolatie. De kosten voor muurisolatie hangen af van het materiaal, de oppervlakte en de moeilijkheidsgraad van de klus. Gemiddeld kost muurisolatie zo’n € 15 tot € 100 per m2.
Isoleer je ramen
Je ramen isoleren is een eenvoudige manier om tocht en geluidsoverlast te voorkomen en je wooncomfort te verhogen. Warmte kan namelijk via de ramen ontsnappen als ze niet goed geïsoleerd zijn.
Door je ramen te isoleren, kun je tot wel 10% besparen op je stookkosten. Je kunt je ramen op verschillende manieren isoleren, afhankelijk van het type raam dat je hebt. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor dubbel glas, HR++ glas, triple glas of voorzetramen. De kosten voor raamisolatie hangen af van het materiaal, de oppervlakte en de moeilijkheidsgraad van de klus. Gemiddeld kost raamisolatie zo’n € 50 tot € 150 per m2.
Isoleer je kozijnen
Je kozijnen isoleren is een belangrijke aanvulling op je raamisolatie, omdat koude lucht ook via de kieren en naden van de kozijnen kan binnendringen. Door je kozijnen te isoleren, kun je tocht en vochtproblemen voorkomen en je wooncomfort verbeteren.
Je kunt je kozijnen op verschillende manieren isoleren, afhankelijk van het type kozijn dat je hebt. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor kunststof kozijnen, houten kozijnen of aluminium kozijnen. De kosten voor kozijnisolatie hangen af van het materiaal, de oppervlakte en de moeilijkheidsgraad van de klus. Gemiddeld kost kozijnisolatie zo’n € 500 tot € 1.500 per raam.
Kan ik volledig van het gas af met een warmtepomp of andere duurzame verwarming?
Een warmtepomp is een verwarmingssysteem dat werkt op elektriciteit en warmte haalt uit de lucht, de bodem of het grondwater. Het is een duurzame optie als je elektriciteit afkomstig is uit hernieuwbare bronnen, zoals zon, wind of water.
- Een warmtepomp kan zowel verwarming als warm water leveren voor je woning. Het voordeel van een warmtepomp is dat het geen CO2 uitstoot, weinig onderhoud nodig heeft en een hoog rendement heeft.
- Het nadeel is dat het veel elektriciteit verbruikt, een hoge investering vergt en mogelijk geluidsoverlast veroorzaakt.
Een warmtepomp is niet de enige duurzame verwarmingsoptie om volledig van het gas af te gaan. Er zijn ook andere mogelijkheden, zoals een zonneboiler, een pelletkachel of een biomassaketel.
Deze systemen werken op zonlicht, houtpellets of biomassa en kunnen ook verwarming en warm water leveren voor je woning. Het voordeel van deze systemen is dat ze gebruik maken van hernieuwbare energiebronnen en dat ze relatief goedkoop zijn in de aanschaf. Het nadeel is dat ze wel CO2 uitstoten, veel onderhoud nodig hebben en mogelijk ruimtegebrek of geurhinder veroorzaken.
Hoe kom ik van het gas af zonder warmtepomp?
Als je geen warmtepomp wilt of kunt installeren, zijn er nog andere manieren om van het gas af te gaan zonder warmtepomp. Je kunt bijvoorbeeld de volgende alternatieven voor een waterpomp bekijken:
- Groen gas: je kunt je bestaande gastoestellen blijven gebruiken, maar overstappen op groen gas in plaats van aardgas. Groen gas is gas dat wordt geproduceerd uit biomassa en dat dezelfde eigenschappen heeft als aardgas, maar klimaatneutraal is. Je hoeft dus geen grote aanpassingen te doen aan je woning, maar je draagt wel bij aan een beter milieu.
- Stadswarmte: je kunt je aansluiten op een warmtenet dat warm water levert via een netwerk van leidingen onder de grond. Het warme water wordt opgewekt uit restwarmte van bijvoorbeeld industrie, afvalverbranding of geothermie. Je hebt dan geen eigen verwarmingssysteem meer nodig, maar je bent wel afhankelijk van de leverancier van de stadswarmte.
- Waterstof: je kunt je bestaande gastoestellen aanpassen of vervangen om te werken op waterstof in plaats van aardgas. Waterstof is een gas dat wordt gemaakt door water te splitsen in zuurstof en waterstof met behulp van elektriciteit. Als de elektriciteit afkomstig is uit hernieuwbare bronnen, dan is waterstof een duurzame brandstof die geen CO2 uitstoot. Je kunt dus gebruik maken van de bestaande gasinfrastructuur, maar je moet wel rekening houden met de veiligheid en de beschikbaarheid van waterstof.
Kun je van het gas af met een elektrische vloerverwarming?
Een elektrische vloerverwarming is een verwarmingssysteem dat werkt op elektriciteit en warmte afgeeft via een netwerk van kabels of matten onder de vloer. Het is een comfortabele en gelijkmatige manier van verwarmen, omdat de warmte van onderaf komt en zich verspreidt over de hele ruimte.
Een elektrische vloerverwarming is een mogelijke optie om van het gas af te gaan, mits je woning goed geïsoleerd is en je voldoende elektriciteitscapaciteit hebt. Het voordeel van een elektrische vloerverwarming is dat het geen CO2 uitstoot, geen onderhoud nodig heeft en makkelijk te installeren is. Het nadeel is dat het veel elektriciteit verbruikt, duur is in het gebruik en niet geschikt is voor elke vloersoort.
Meest gestelde vragen
Om je verder te helpen met je beslissing om van het gas af te gaan, hebben we hieronder de meest gestelde vragen en antwoorden voor je op een rijtje gezet.
Waarom moeten we van het gas af?
We moeten van het gas af om verschillende redenen, zoals:
- Het verminderen van onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, die schaars, duur en geopolitiek gevoelig zijn.
- Het verminderen van onze CO2-uitstoot, die bijdraagt aan de opwarming van de aarde en de klimaatverandering.
- Het voorkomen van aardbevingen, bodemdaling en milieuschade door de gaswinning in Groningen en andere gebieden.
- Het voldoen aan de nationale en internationale afspraken en wetgeving over de energietransitie en de klimaatdoelstellingen.
Wanneer moet iedereen in Nederland van het gas af zijn?
Er is geen eenduidig antwoord op deze vraag, omdat er verschillende doelen en termijnen zijn voor verschillende sectoren en regio’s. In het algemeen geldt dat:
- De Nederlandse overheid streeft ernaar om in 2050 een CO2-neutrale energievoorziening te hebben, waarbij geen aardgas meer wordt gebruikt voor verwarming, koken of elektriciteitsproductie.
- De Nederlandse overheid streeft ernaar om in 2030 de gaswinning in Groningen volledig te beëindigen, om zo de veiligheid en het welzijn van de Groningers te garanderen.
- De Nederlandse gemeenten hebben de taak om in 2021 een Transitievisie Warmte op te stellen, waarin ze aangeven hoe en wanneer ze hun wijken willen verduurzamen en van het gas af willen halen. De planning is dat alle wijken in 2030 een concreet uitvoeringsplan hebben en dat de eerste wijken in 2030 al van het gas af zijn.
Wanneer gaat mijn wijk van het gas af?
Om te weten wanneer jouw wijk van het gas af gaat, kun je het beste contact opnemen met je gemeente. Zij zijn verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van de Transitievisie Warmte, waarin ze aangeven hoe en wanneer ze hun wijken willen verduurzamen en van het gas af willen halen. Je kunt ook kijken op de website van je gemeente of op de website hierverwarmt.nl, waar je een overzicht kunt vinden van de warmtetransitieplannen per gemeente.
