Aardgas is een fossiele brandstof die bestaat uit een mengsel van gassen, voornamelijk methaan. Aardgas wordt gevormd uit de resten van dode planten en dieren die miljoenen jaren geleden onder hoge druk en temperatuur zijn omgezet in gas.
Aardgas wordt gewonnen uit de diepe ondergrond, waar het zich ophoopt in poreuze gesteentelagen of holtes. Aardgas wordt daarnaast gebruikt voor verwarming, koken, elektriciteitsproductie en als grondstof voor de chemische industrie.
Op dit moment zijn we in Nederland druk bezig om volledig van het gas af te gaan omdat er behoorlijk wat nadelen aan het gebruik van gas kleven, lees deze gids verder om alles te weten te komen.
Wat zijn de voordelen van aardgas
Aardgas heeft verschillende voordelen ten opzichte van andere fossiele brandstoffen, zoals:
- Aardgas is relatief goedkoop en ruim beschikbaar in Nederland en Europa.
- Aardgas heeft een hoog rendement en een lage CO2-uitstoot per eenheid energie.
- Aardgas is makkelijk te transporteren en op te slaan via leidingen of tanks.
- Aardgas is veilig en schoon in het gebruik, mits het goed wordt gecontroleerd en onderhouden.
Wat zijn de nadelen van aardgas
Aardgas heeft ook verschillende nadelen ten opzichte van duurzame energiebronnen, zoals:
- Aardgas is een eindige bron die ooit zal opraken of te duur zal worden om te winnen.
- Aardgas draagt bij aan de opwarming van de aarde en de klimaatverandering door de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen.
- Aardgas veroorzaakt milieuschade en gezondheidsproblemen door de uitstoot van fijnstof, stikstofoxiden, zwaveloxiden en andere schadelijke stoffen.
- Aardgas kan leiden tot aardbevingen, bodemdaling en lekkages door de gaswinning in Groningen en andere gebieden.
Hoe ontstaat aardgas?
Aardgas ontstaat uit de resten van dode planten en dieren die miljoenen jaren geleden onder hoge druk en temperatuur zijn omgezet in gas. Dit proces wordt ook wel vergassing genoemd. De volgende stappen beschrijven hoe aardgas ontstaat:
- Planten en dieren sterven en komen terecht op de bodem van zeeën, meren of moerassen. Ze worden bedekt door lagen zand, klei of modder, waardoor ze geen zuurstof meer krijgen.
- Door de afwezigheid van zuurstof worden de organische resten langzaam afgebroken door bacteriën. Hierbij komen gassen vrij, zoals methaan, ethaan, propaan en butaan.
- Door de opeenstapeling van sedimentlagen neemt de druk en temperatuur toe. Hierdoor worden de gassen verder omgezet in koolwaterstoffen, zoals aardolie of aardgas.
- Door de beweging van de aardkorst worden de gesteentelagen geplooid, gebroken of verschoven. Hierdoor ontstaan scheuren of holtes waar het aardgas zich kan verzamelen. Dit worden ook wel gasvelden of gasreservoirs genoemd.
- Door het boren van putten kan het aardgas worden gewonnen uit de gasvelden. Het aardgas wordt vervolgens via leidingen of tanks getransporteerd naar de gebruikers.
Waar komt aardgas vandaan?
Aardgas komt uit verschillende bronnen, afhankelijk van de geologische geschiedenis en omstandigheden van een gebied. De belangrijkste bronnen van aardgas zijn:
- Conventioneel aardgas: dit is aardgas dat wordt gewonnen uit poreuze gesteentelagen die gemakkelijk te bereiken zijn met conventionele boortechnieken. Conventioneel aardgas wordt vooral gevonden in gebieden waar veel olie aanwezig is, zoals het Midden-Oosten, Rusland, Noord-Amerika en Noord-Afrika.
- Schaliegas: dit is aardgas dat wordt gewonnen uit compacte gesteentelagen die moeilijk te bereiken zijn met conventionele boortechnieken. Schaliegas wordt vooral gevonden in gebieden waar veel organisch materiaal aanwezig is, zoals de Verenigde Staten, Canada, China en Argentinië.
- Steenkoolgas: dit is aardgas dat wordt gewonnen uit steenkoollagen die diep onder de grond liggen. Steenkoolgas wordt vooral gevonden in gebieden waar veel steenkool aanwezig is, zoals Australië, India, Zuid-Afrika en Polen.
- Biogas: dit is aardgas dat wordt geproduceerd uit biomassa, zoals mest, gft-afval of houtsnippers. Biogas wordt vooral geproduceerd in kleinschalige installaties, zoals boerderijen, afvalverwerkingsbedrijven of waterzuiveringsinstallaties.
Waar in Nederland wordt aardgas gewonnen?
Aardgas wordt in Nederland op verschillende plaatsen gewonnen, zowel op het land als op zee. De belangrijkste plaatsen waar aardgas wordt gewonnen zijn:
- Het Groningenveld: dit is het grootste gasveld van Nederland en een van de grootste van Europa. Het Groningenveld ligt onder de provincie Groningen en een deel van Drenthe. Het werd ontdekt in 1959 en levert sinds 1963 aardgas aan Nederland en andere Europese landen. Het Groningenveld bevat vooral laagcalorisch aardgas, dat minder energie bevat dan hoogcalorisch aardgas.
- De kleine gasvelden: dit zijn ongeveer 175 kleinere gasvelden die verspreid liggen over het hele land en de Noordzee. De kleine gasvelden werden ontdekt vanaf de jaren 60 en leveren vooral hoogcalorisch aardgas, dat meer energie bevat dan laagcalorisch aardgas.
- De schaliegasvelden: dit zijn potentiële gasvelden die zich bevinden in compacte gesteentelagen die moeilijk te bereiken zijn met conventionele boortechnieken. De schaliegasvelden zijn nog niet in productie genomen, omdat er veel onzekerheid en weerstand bestaat over de milieu- en veiligheidsrisico’s van schaliegaswinning.
Hoe ruikt aardgas?
Aardgas ruikt van nature niet. Het is een kleurloos en reukloos gas dat niet te onderscheiden is van de omgevingslucht. Dit kan gevaarlijk zijn, omdat je een gaslek niet kunt opmerken met je neus. Daarom wordt er een geurstof toegevoegd aan het aardgas dat naar de gebruikers wordt getransporteerd. Deze geurstof heet tetrahydrothiofeen (THT) en heeft een kenmerkende rotte-eierenlucht. Zo kun je een gaslek snel herkennen en melden.
Waar wordt aardgas voor gebruikt?
Aardgas wordt voor verschillende doeleinden gebruikt, zowel in Nederland als in andere landen. De belangrijkste toepassingen van aardgas zijn:
- Verwarming: aardgas wordt gebruikt om woningen en gebouwen te verwarmen via cv-ketels, geisers of kachels. Aardgas is een efficiënte en comfortabele manier van verwarmen, omdat het snel warmte levert en makkelijk te regelen is.
- Koken: aardgas wordt gebruikt om te koken op gasfornuizen of -ovens. Aardgas is een populaire en praktische manier van koken, omdat het direct warmte levert en makkelijk te regelen is.
- Elektriciteitsproductie: aardgas wordt gebruikt om elektriciteit op te wekken in gascentrales of warmtekrachtcentrales. Aardgas is een flexibele en schone manier van elektriciteitsproductie, omdat het snel kan inspelen op de vraag en minder CO2 uitstoot dan kolen of olie.
- Industrie: aardgas wordt gebruikt als grondstof voor de chemische industrie, zoals de productie van kunststoffen, meststoffen, medicijnen of verf. Aardgas is een waardevolle en veelzijdige grondstof, omdat het veel koolstof- en waterstofatomen bevat die kunnen worden omgezet in andere stoffen.
Wat kost aardgas in Nederland?
De prijs van aardgas in Nederland hangt af van verschillende factoren, zoals de marktprijs, de belastingen, de heffingen, de netwerkkosten en de leverancierskosten. De prijs van aardgas kan ook variëren per regio, per leverancier en per contract. De volgende informatie geeft een indicatie van de prijs van aardgas in Nederland:
Wat kost aardgas in Duitsland?
De prijs van aardgas in Duitsland is over het algemeen hoger dan in Nederland, omdat Duitsland meer afhankelijk is van de import van aardgas uit andere landen, zoals Rusland of Noorwegen. Bovendien heft Duitsland hogere belastingen en heffingen op aardgas om de energietransitie te stimuleren.
Volgens het Statistisches Bundesamt was de gemiddelde prijs van aardgas voor huishoudens in Duitsland in 2023 € 0,0788 per kWh, inclusief alle kosten. Ter vergelijking, de gemiddelde prijs van aardgas voor huishoudens in Nederland was in 2023 € 0,0649 per kWh, inclusief alle kosten.
Wat kost aardgas per m3?
De prijs van aardgas per m3 is niet hetzelfde als de prijs van aardgas per kWh, omdat de energie-inhoud van een m3 aardgas kan variëren afhankelijk van de samenstelling en de druk van het gas. Om de prijs van aardgas per m3 te berekenen, moet je eerst weten hoeveel kWh er in een m3 aardgas zit. Dit wordt ook wel de calorische waarde genoemd.
In Nederland wordt er onderscheid gemaakt tussen laagcalorisch aardgas (L-gas) en hoogcalorisch aardgas (H-gas). L-gas heeft een lagere calorische waarde dan H-gas, omdat het minder methaan bevat. L-gas komt vooral uit het Groningenveld en heeft een calorische waarde van ongeveer 9,8 kWh per m3. H-gas komt vooral uit de kleine gasvelden en heeft een calorische waarde van ongeveer 11,1 kWh per m3.
Om de prijs van aardgas per m3 te berekenen, moet je dus de prijs van aardgas per kWh vermenigvuldigen met de calorische waarde. Bijvoorbeeld, als de prijs van aardgas per kWh € 0,0649 is, dan is de prijs van L-gas per m3 € 0,6362 (0,0649 x 9,8) en de prijs van H-gas per m3 € 0,7206 (0,0649 x 11,1).
Meest gestelde vragen
Om je verder te helpen met je kennis over aardgas, hebben we hieronder de meest gestelde vragen en antwoorden voor je op een rijtje gezet.
Wat is het verschil tussen aardgas en propaangas?
Aardgas en propaangas zijn beide gassen die gebruikt kunnen worden voor verwarming, koken of elektriciteitsproductie. Het verschil tussen aardgas en propaangas zit vooral in de samenstelling, de herkomst en de levering van het gas.
Aardgas bestaat voornamelijk uit methaan en wordt gewonnen uit de diepe ondergrond. Aardgas wordt via leidingen getransporteerd naar de gebruikers. Propaangas bestaat voornamelijk uit propaan en wordt gewonnen uit aardolie of aardgas. Propaangas wordt onder druk vloeibaar gemaakt en in tanks of flessen geleverd aan de gebruikers.
Wat is goedkoper propaan of aardgas?
De prijs van propaan of aardgas hangt af van verschillende factoren, zoals de marktprijs, de belastingen, de heffingen, de netwerkkosten en de leverancierskosten. De prijs van propaan of aardgas kan ook variëren per regio, per leverancier en per contract.
Over het algemeen is aardgas goedkoper dan propaan, omdat aardgas ruimer beschikbaar is in Nederland en Europa en omdat aardgas minder transport- en opslagkosten met zich meebrengt.
Volgens Gaslicht.com was de gemiddelde prijs van propaan voor huishoudens in Nederland in 2023 € 0,1428 per kWh, inclusief alle kosten. Ter vergelijking, de gemiddelde prijs van aardgas voor huishoudens in Nederland was in 2023 € 0,0649 per kWh, inclusief alle kosten.
Waarom is gas geen juiste benaming voor aardgas?
Gas is een algemene term die gebruikt wordt voor een stof die zich in de gasvormige toestand bevindt. Er zijn veel verschillende soorten gassen, zoals zuurstof, stikstof, waterstof, koolstofdioxide of helium.
Aardgas is een specifieke soort gas die bestaat uit een mengsel van gassen, voornamelijk methaan. Aardgas is dus een gas, maar niet elk gas is aardgas. Daarom is gas geen juiste benaming voor aardgas. Het is beter om de term aardgas te gebruiken om verwarring te voorkomen.
